paniek

Lieve allen,

Een klein intermezzo. Er heerst paniek in Turkmenistan. Het gerucht siddert rond dat de Dollar koers naar beneden wordt bij gesteld.
Nu zullen jullie wel denken, is dat nu nieuws, die dollar keldert al maanden in waarde. Hier in Turkmenistan werkt dat net even anders, ik zal dat proberen toe te lichten:

Daar het bankwezen in Tm niet als betrouwbaar wordt ervaren, wordt spaargeld bij de meeste mensen hier onder de matras gestopt. Daar het niet lekker slaapt, kwa omvang, om duizenden briefjes van de grootste coupures 10000 manat op te bergen (50 dollarcent) onder de matras, spaart men in US Dollars. Men zijn de mensen die rondkomen van 100-200 dollar per maand (en menigeen minder).
Er zijn 2 koersen hier. De officiële koers, waarbij 1 USD gelijk is aan ongeveer 6000 Manat, en de commerciële koers waarbij 1 USD gelijk is, eigenlijk was, aan 19800, sinds de centrale bank de koers afgelopen februari veranderde van 23400 naar 19800. Beide koersen moeten 1 koers worden in 2009. Hoe dat te doen? Ik ben geen econoom en weet het niet.
Na afgelopen februari en de paniek van toen gaat het gerucht dat de koers wederom wordt bij gesteld. Naar beneden. Nu naar 1 usd = 17600 manat en binnen enkele weken in stapjes naar 10000 Manat. 2 keer zo weinig waard.
Een simpel rekensommetje laat zien dat de dollar koers vergeleken met de euro in januari en nu (1,58), ongeveer 7,5% in waarde is gedaald. Kijken wij naar het verschil tussen 23400 en 17600 dan is dat een daling van maar liefst 32%. Hoe dit te verklaren, is de Manat plots niet meer aan inflatie onderhevig en neemt enorm in waarde toe vergeleken met de USD? Of is de Manat altijd zwaar onder gewaardeerd op de illegale markt en over gewaardeerd volgens de officiële koers… Ik snap het niet...

Wat ik wel weet is dat de mensen in paniek zijn en proberen allemaal hun dollar zo snel mogelijk te wisselen. De afgelopen dagen stond er dus van ’s ochtends tot ’s avonds een rij voor de wisselkantoren. De bank heeft bijna geen manat meer over en heeft ingesteld dat er niet meer dan 100 USD gewisseld mag worden per persoon. Nog langere rijen tot gevolg. Rijen zijn normaliter niet zo geordend zoals wij dat gewenst zijn maar het recht van sterkste geldt.

Ik heb mij helaas nooit verdiept in enig economisch onderwerp en sta dus verbijsterd wat hier aan de hand is? Ik heb helaas geluk want had net afgelopen week 100 usd gewisseld en nu dus 2 miljoen in mijn laatje. Ik zit de crisis nog wel even uit en hoop in de tussen tijd te hebben uitgedokterd wat dat betekend voor de export prijzen (olie en gas, katoen) en voor de import (al het andere)? Ondertussen nemen de kosten van het levensonderhoud wel dramatisch toe maar dat moet ik kunnen leien.

Groetjes en wens iedereen sterkte die nog moet wisselen!

ps. deze weblog mag geenzins als politiek statement worden opgevat en dient uitsluitend om geinteresseerde vrienden en fam. intelichten over dingen die mij zoal bezig houden.